Rapora göre üniversite, 2024 yılını 4 milyar 637 milyon TL olumlu faaliyet sonucu ile tamamlarken Döner Sermaye İşletmesi’nin 653,3 milyon TL zarar ile kapattığı görüldü. Raporda bütçe gerçekleşmeleri, mali tablolar ve iç kontrol sistemi değerlendirilirken, bazı alanlarda muhasebe ve uygulama eksikliklerine de dikkat çekildi.
Bilanço: Trakya Üniversitesi’nin Varlıkları 20,28 Milyar TL’yi Aştı
2024 yılı bilançosuna göre Trakya Üniversitesi’nin toplam aktif ve pasif büyüklüğü 20 milyar 280 milyon TL olarak kaydedildi.
Varlık Yapısı
- Dönen varlıklar: 949,9 milyon TL
- Duran varlıklar: 19,33 milyar TL
Duran varlıkların büyük kısmını 17,7 milyar TL’lik arazi ve arsalar ile 1,52 milyar TL’lik binalar oluşturdu. Üniversitenin devam eden yatırımları ise 291,1 milyon TL seviyesinde yer aldı.
Kaynak Yapısı
- Kısa vadeli yabancı kaynaklar: 203,0 milyon TL
- Uzun vadeli yabancı kaynaklar: 47,1 milyon TL
- Öz kaynaklar: 20,03 milyar TL
Öz kaynakların büyük bölümü, 17,3 milyar TL geçmiş yıllar olumlu faaliyet sonuçlarından oluştu.
Faaliyet Sonuçları: Gelirler Giderleri Aştı
Trakya Üniversitesi’nin 2024 yılı faaliyet sonuçları tablosuna göre:
- Toplam faaliyet gideri: 4.389.900.171 TL
- Toplam faaliyet geliri: 4.732.335.991 TL
- Net gelir: 4.731.889.136 TL
- Enflasyon düzeltmesi: 4.295.159.463 TL
- Dönem faaliyet sonucu: +4.637.148.428 TL
Giderlerin Dağılımı
- Personel giderleri: 2,89 milyar TL (toplam giderlerin %65,8’i)
- SGK devlet primi giderleri: 345,6 milyon TL (%7,9)
- Mal ve hizmet alımları: 181,8 milyon TL (%4,1)
- Cari transferler: 508,0 milyon TL (%11,6)
- Amortisman giderleri: 359,9 milyon TL (%8,2)
Bütçe Gerçekleşmeleri: Ödeneğin %91,7’si Kullanıldı
2024 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Trakya Üniversitesi’ne 4,21 milyar TL ödenek tahsis edildi. Yıl içinde yapılan eklemelerle toplam ödenek 4,61 milyar TL’ye yükseldi. Bunun 4,23 milyar TL’si harcandı.
Bütçe Giderleri – Gerçekleşme Oranları
- Personel giderleri: %98,7
- SGK primleri: %96,8
- Mal ve hizmet alımları: %63,9
- Cari transferler: %99,8
- Sermaye giderleri: %56,8
Bütçe Gelirleri: Tahmin Aşıldı
Üniversitenin 2024 yılı için öngörülen 4,21 milyar TL’lik bütçe geliri, yıl sonunda 4,23 milyar TL net gelir olarak gerçekleşti.
- Teşebbüs ve mülkiyet gelirleri: 85,7 milyon TL (tahmine göre %184)
- Bağış ve yardımlar: 3,99 milyar TL (%97,9)
- Diğer gelirler: 154,9 milyon TL (%171,4)
Döner Sermaye: 653 Milyon TL Zarar
Sayıştay raporunda, Trakya Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi’nin 2024 yılında:
- 2,53 milyar TL gelir,
- 3,19 milyar TL gider
gerçekleştirdiği ve yılı 653,3 milyon TL zarar ile kapattığı belirtildi. Buna karşılık üniversiteye bağlı sosyal tesisler 14,7 milyon TL kâr elde etti.
Sayıştay Bulguları: Trakya Üniversitesi’nde Muhasebe, Tahsilat ve İhale Uygulamalarına İlişkin Tespitler
Sayıştay Başkanlığı tarafından hazırlanan 2024 yılı denetim raporunda, Trakya Üniversitesi’nin mali tablolarının genel olarak güvenilir olduğu belirtilirken, uygulamaya yönelik çeşitli eksiklik ve risk alanları da ayrıntılı biçimde rapora yansıdı. Bulgular, üniversitenin muhasebe uygulamaları, alacak yönetimi, yazılım giderleri ve ihale süreçleribaşlıklarında yoğunlaşıyor.
Aşağıda, Sayıştay raporunda yer alan bulgular madde madde ve ayrıntılı şekilde yer almaktadır:
1. Tahsili Mümkün Olmayan Kira Alacağı Mali Tablolarda Yer Almaya Devam Ediyor
Sayıştay, Trakya Üniversitesi’ne ait bir taşınmazdan kaynaklanan 425.000 TL tutarındaki kira alacağının uzun süredir tahsil edilemediğini ve hukuki olarak tahsilinin mümkün olmadığının anlaşıldığını tespit etti.
Rapora göre:
- Söz konusu alacak için yasal takip süreçleri tamamlanmış olmasına rağmen,
- Tahsil imkânı kalmayan bu tutarın “şüpheli” ya da “değersiz alacak” olarak muhasebe kayıtlarından çıkarılmadığı,
- Bu durumun, üniversitenin mali tablolarında alacakların olduğundan yüksek görünmesine yol açtığı belirtildi.
Sayıştay, 5018 sayılı Kanun ve muhasebe ilkeleri gereği tahsili mümkün olmayan alacakların kayıtların dışına çıkarılması gerektiğini vurguladı.
2. Yazılım ve Otomasyon Giderleri Yanlış Hesapta İzleniyor
Raporda yer alan ikinci önemli bulgu, üniversitenin yazılım lisansları, otomasyon sistemleri ve bilgi işlem altyapısına ilişkin giderleri kapsıyor.
Denetime göre:
- 864.000 TL tutarındaki yazılım ve otomasyon harcamaları,
- Gelecek yıllara ait fayda sağlayan gider niteliği taşımasına rağmen,
- “Gelecek Aylara Ait Giderler” ya da “Maddi Olmayan Duran Varlıklar” hesabında izlenmesi gerekirken,
- Doğrudan dönem gideri olarak kaydedildi.
Bu uygulamanın, hem ilgili yılın giderlerini olduğundan yüksek gösterdiği hem de üniversitenin maddi olmayan duran varlıklarının gerçeği yansıtmadığı ifade edildi. Sayıştay, yazılım ve lisans giderlerinin muhasebe standartlarına uygun şekilde aktifleştirilmesi gerektiğini belirtti.
3. Üniversiteye Ait İktisadi İşletmenin Sermaye Tutarı Eksik Gösterildi
Sayıştay raporunda dikkat çeken bir diğer bulgu, Trakya Üniversitesi’ne bağlı iktisadi işletmeye aktarılan sermaye tutarına ilişkin.
Rapora göre:
- Üniversitenin iktisadi işletmesine aktardığı 2 milyon 260 bin TL tutarındaki sermaye,
- Mali tablolarda olması gereken hesaplarda eksik gösterildi veya farklı hesaplarda izlendi.
- Bu durum, üniversitenin mali duran varlıklarının gerçek değerinin altında görünmesine neden oldu.
Sayıştay, üniversite ile bağlı işletme arasındaki sermaye ilişkilerinin muhasebe kayıtlarıyla tam uyumlu hale getirilmesi gerektiğini vurguladı.
4. Doğrudan Teminle Yapılan Uzun Süreli İşlerde Sözleşme Eksikliği
Raporda yer alan bir diğer bulgu, ihale ve satın alma uygulamalarına ilişkin oldu.
Denetimde:
- Üniversite tarafından doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirilen bazı mal ve hizmet alımlarında,
- İşin niteliği ve süresine rağmen yazılı sözleşme yapılmadığı,
- Bu durumun, yüklenici ile idare arasındaki hak ve yükümlülükleri belirsiz hale getirdiği tespit edildi.
Sayıştay, doğrudan temin yöntemiyle dahi olsa, süreklilik arz eden veya yüksek tutarlı işler için sözleşme yapılmasının mevzuat ve kamu yararı açısından zorunlu olduğuna dikkat çekti.
5. Döner Sermaye İşletmesinde Sürekli Zarar Riski
Raporda ayrıca, Trakya Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi’nin 2024 yılı mali performansı da değerlendirilerek önemli bir risk alanına işaret edildi.
Sayıştay verilerine göre:
- Döner sermaye işletmesi 2024 yılında 653,3 milyon TL zarar etti.
- Giderlerin, özellikle personel ve hizmet alımlarında gelirlerin üzerinde seyrettiği,
- Bu yapının uzun vadede üniversitenin mali sürdürülebilirliği açısından risk oluşturabileceği belirtildi.
Raporda, döner sermaye faaliyetlerinin maliyet–gelir dengesi gözetilerek yeniden yapılandırılması önerildi.
Genel Değerlendirme
Sayıştay raporu, Trakya Üniversitesi’nin 2024 yılı itibarıyla güçlü bir mali yapıya sahip olduğunu, yüksek faaliyet fazlası ve büyük varlık büyüklüğüyle öne çıktığını ortaya koyarken; tahsil edilemeyen alacaklar, muhasebe uygulamaları, yazılım giderlerinin sınıflandırılması ve ihale süreçleri gibi alanlarda dikkat edilmesi gereken yapısal eksiklikler bulunduğunu da net biçimde gösteriyor.
Denetim bulguları, üniversitenin mali tablolarını doğrudan sarsacak boyutta olmasa da, kamu kaynaklarının daha şeffaf, doğru ve etkin yönetilmesi için iyileştirme gerekliliğine işaret ediyor.
Trakya Üniversitesi’nin 2024 Yılı Sayıştay Raporunu yazının üstüne tıklayarak okuyabilirsiniz…
