Raporda, kadınların eğitim, istihdam, yaşam süresi, güvenlik ve sosyal dışlanma gibi birçok alandaki durumu ele alındı.
Kadınlar Daha Uzun Yaşıyor, Ancak Sağlıklı Yaşam Süreleri Daha Kısa
Türkiye nüfusunun %49,98’ini kadınlar, %50,02’sini erkekler oluşturdu. Ancak kadınların yaşam süresi erkeklerden daha uzun. Türkiye’de doğuşta beklenen yaşam süresi kadınlarda 80,0 yıl, erkeklerde 74,7 yıl olarak hesaplandı. Buna karşın kadınların sağlıklı yaşam süresi 56,3 yıl ile erkeklerden 2,7 yıl daha kısa çıktı.
Kadınların Eğitim Seviyesi Artıyor, Ancak Erkeklerle Aradaki Fark Devam Ediyor
Kadınların eğitim süresi yıllar içinde artış gösterdi. 2023 yılı itibarıyla kadınların ortalama eğitim süresi 8,6 yıl, erkeklerin ise 10,1 yıl olarak belirlendi. En az bir eğitim düzeyini tamamlayan kadınların oranı %87,8’e ulaştı. Ancak yükseköğretim mezunu kadın oranı %22,7 ile erkeklerin (%26,2) gerisinde kaldı.
Kadınların İşgücüne Katılım Oranı Düşük Kaldı
2023 yılında kadınların işgücüne katılım oranı %35,8 olarak kaydedilirken, erkeklerin oranı %71,2 oldu. Kadınlar eğitim seviyeleri yükseldikçe iş hayatına daha fazla katılım gösterse de, yükseköğretim mezunu kadınların bile işgücüne katılım oranı %68,9’da kaldı.
İstihdam edilen kadınların oranı ise %31,3 olarak kaydedildi. Bu oran, erkeklerin istihdam oranının yarısından daha az. En yüksek kadın istihdam oranı %38,9 ile Antalya, Isparta ve Burdur bölgesinde, en düşük kadın istihdam oranı ise %19,8 ile Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt’te ölçüldü.
Kadınlar Erkeklere Göre Daha Az Kazanıyor
Kadınlar, eğitim seviyeleri ne olursa olsun, erkeklerle kıyaslandığında daha düşük ücret alıyor. Cinsiyetler arası kazanç farkı yükseköğretim mezunlarında %17,4 olarak hesaplandı. Erkekler, aynı işi yapan kadınlara kıyasla her eğitim seviyesinde daha fazla kazanç elde etti.
Kadınların Temsil Oranı Artıyor Ama Yeterli Değil
Kadınların siyasette ve üst düzey yönetimdeki temsili artmaya devam etse de, hala erkeklerin gerisinde. 2024 yılı itibarıyla:
- Kadın milletvekili oranı %19,9
- Kadın büyükelçi oranı %26,9
- Yükseköğretimde kadın profesör oranı %34,6
- Üst ve orta düzey yönetici pozisyonundaki kadın oranı %20,6 oldu.
Kadınların Güvenlik Algısı Düşük
Kadınların sosyal yaşamda karşılaştıkları sorunlardan biri de güvenlik. Kadınların %35,9’u yaşadığı çevrede gece yalnız yürürken kendini güvensiz hissettiğini belirtti. Erkeklerde bu oran %15,2 olarak ölçüldü. Evde yalnızken güvensiz hisseden kadınların oranı %8,4 olurken, erkeklerde bu oran %3,1 olarak kaydedildi.
Kadınların Yoksulluk Riski Daha Yüksek
2024 yılında kadınların %31,5’inin yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olduğu tespit edildi. Erkeklerde ise bu oran %27,1 olarak hesaplandı. 18-64 yaş aralığında bu fark daha da belirgin hale gelerek kadınlarda %29,5, erkeklerde %23,1 oldu.
